Cas Straatman, geboren in 1968, is opgeleid als pianist, zowel klassiek als jazz, aan het Prins Claus conservatorium in Groningen. Na zijn afstuderen werd hij daar begeleider bij de zanglessen en docent liedbegeleiding en jazzkoor. Freelance-activiteiten voert hij uit onder de naam Musica Son.
Hij is redacteur van dit blad en achterkleinzoon van Kerstholt.
Dr. Michiel Verweij (* Oirschot, 1964) is classicus, mediëvist en neolatinist.
Hij werkt als wetenschappelijk medewerker en adjunct-conservator op de afdeling Oude en kostbare drukken van de Koninklijke Bibliotheek van België in Brussel en is tevens medewerker van de OE Latijnse literatuur aan de KU Leuven. In 2021-22 is hij ook guest professor aan die instelling. Hij houdt zich met name bezig met de handschriften en oude edities van de klassieke Latijnse auteurs die in de Brusselse Koninklijke Bibliotheek worden bewaard. Tot zijn publicaties horen o.m. een biografie van de enige paus uit de Nederlanden, Adrianus VI (Adrianus VI (1459-1523). De tragische paus uit de Nederlanden; Antwerpen – Apeldoorn, 2011) en een boek over de Romeinse dichter Ovidius (Ovidius. Het verhaal van een dichter; Amsterdam, 2018). Hij schrijft zelf soms Latijnse gedichten onder zijn Latijnse naam Michael Pratensis en heeft onder die naam de Latijnse Vicipaedia gehaald.
Grotere afbeelding oorkonde 1465
Appendix 1: Betweterigheden over de lezing van de documenten
Omdat ik een onverbeterlijke betweter ben, meen ik dat ik ook mijn zegje mag doen in de lezing van de documenten, met name de akte van 1440. Er is nl. op enkele punten een verschil van mening over de juiste lectuur. Zo lezen sommigen in r. 4 ‘veeden’, anderen ‘vreeden’: de tweede letter is evenwel in mijn ogen toch echt een e, zodat de juiste lezing is: veede(n). Een soortgelijk probleem vormt de alternatieve benaming van het eiland die soms ‘Werneroog’ en soms ‘Werveroog’ gelezen wordt. Ook hier zie ik mij als (zij het Belgisch) staatsambtenaar verplicht om de knoop met een ambtelijke beslissing door te hakken: aangezien de diagonale dwarsstreep in de gewraakte letter onderaan is aangebracht, is de juiste lezing ongetwijfeld Werueroog, waarbij de u in dit geval voor de medeklinker v staat. In de ‘vertaling’ van Van der Helm dient tot slot de naam Dominico veranderd te worden in Dominicus. We zien dat Latijnse namen in volkstalige documenten vaak de Latijnse naamvallen behouden. Bij een vertaling of hertaling of samenvatting of andere weergave dient zo’n naam dan wel in de nominatief te worden gezet, in dit geval dus Dominicus.
De mysterieuze woorden de Rehaigue aan het slot van de oorkonde van 1465, die Van der Helm in zijn bijdrage uit 2015 van een vraagteken voorzag, zijn niets anders dan de naam van de secretaris die de tekst had opgesteld en mogelijk ook de netversie had gekopieerd: dat was de normale gang van zaken. De Rehaigue wijst als Franse naam op een ambtenaar van Bourgondische afkomst, zoals op dat moment aan het hof van Filips en zijn verwanten heel gebruikelijk was.
Appendix 2: Materiële beschrijving van Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, ms. 8425-27
Ms. 8425-27: 23,6 x 16,8 cm; 125 f.; perkament; 1 kolom, 25 regels; vroeg-gotische textualis (ca. 2 mm), waarschijnlijk 1 hand voor de twee hoofdteksten; op f. 1v en 77r grote sierinitialen in rood en groen met elementair penwerk in rood en groen, overige initialen in rood en groen met soms wat elementair penwerk in de andere kleur; titels in rubriek; in de tweede tekst geregeld aantekeningen (14de eeuw?) in de marge; laat-15de-eeuwse band .
Inhoud: f. 1r: blanco met latere eigendomsmerken en titel; f. 1v-76v: Augustinus, Sermones super epistulas Iohannis Euangelistae; f. 77r-122r: Richard van Saint-Victor, Liber de XII patriarchis; f. 122r-125r: toegevoegde teksten: f. 122r-123r: inc. ‘Fluuius egrediebat(ur) de loco uoluptatis’ (initiaal in groen en rood); f. 123v-124r: inc.: ‘Diuina sc(ri)pt(ur)a q(uo)t modis distinguit(ur)? iiiior’ (rode initiaal; eerste woorden van de zin rood aangestreept); f. 124r-125r: inc.: ‘Ip(su)m colobiu(m) q(uo)d in hac sua (con)s(er)uat(ur) ecc(lesi)a’.
Cf. J. Van den Gheyn, Catalogue des manuscrits de la Bibliothèque royale de Belgique, II (Bruxelles, 1902), pp. 113-114, nr. 1061; M. Coens, ‘Les manuscrits de Corneille Duyn donnés jadis à Heribert Rosweyde et conservés actuellement à Bruxelles’, Analecta Bollandiana, 77 (1959), 108-134, nr. 6; J.M.M. Hermans, Middeleeuwse handschriften uit Groninger kloosters (Groningen, 1988), p. 58, nr. 2.
Zie over de Brusselse handschriften in het Bollandistenfonds in het algemeen: N. Roland – M. Verweij, ‘Entre trésors et archives, la collection des Bollandistes à la Bibliothèque royale de Belgique’, In Monte Artium. Journal of the Royal Library of Belgium, 11 (2018), 65-92 (toegankelijk in open access).
Roos Nieweg is gepensioneerd docente zorg aan de Hanzehogeschool, woont in Groningen en bezit mede een huis op het eiland.
Zij doet de tekstbewerking van dit tijdschrift en doet onderzoek naar eilander historie.
Voetnoten:
1. De volledige Engelstalige tekst.
2. Wandelingen en kleine reizen door sommige gedeelten van het vaderland (Volume 1
Hierover is eerder geschreven in het Tijdschrift Jaargang 11.
3. C.E.B. Lecky (1893) The eye of the grey monk. #374 – The Living age … Vol. 201 1894. – Full View | HathiTrust Digital Library.
4. Dianne Hamer (2010). Sophie, biografie van Sophie van Würtemberg (1818-1877) op basis van brieven en dagboeken. Hilversum: Uitgeverij Verloren B.V.
5. Hamer, p. 220-221.
6. De gnostiek was een religie die in de eerste eeuwen na Chr. ontstond en waarbij de verwerving van gnosis (kennis) centraal stond.
7. Hamer, p. 221.
8. Persoonlijke gegevens Pieter Jacob Adriaan Sluijs
9. Na de Amerikaanse Burgeroorlog werd Stanley journalist in New York. Hij kreeg van de New York Herald de opdracht op zoek te gaan naar David Livingstone, een beroemde Britse ontdekkingsreiziger, die in Oost-Afrika naar de bronnen van de Nijl zocht, maar al enkele jaren niet meer gezien was. In 1871 vond hij Livingstone en zei “Dr. Livingstone, I presume?”
Douwe M. Homan is gepensioneerd, woont op het eiland en schreef al veel artikelen over de zeevaart in dit tijdschrift.
Hij is ook auteur van het themanummer De laatste reis van de George Washington.
Voetnoten:
1. Gerda woont nog steeds op Schiermonnikoog.
2. Zeemilicien is een dienstplichtig matroos
3. Uit “Een eeuw Marineluchtvaartdienst 1917-2017”
4. Bron: Traditiekamer MLD
Bronnen:
-Gerda Ritzema-van Haften
-Gwen van Haften
-Cees Mouthaan
–De Zeevaartschool op Schiermonnikoog door Arend J. Maris
–Nederlands Instituut voor Militaire Historie
–Traditiekamer MLD
–Een eeuw Marineluchtvaartdienst 1917-2017 door Kees Leebeek, uitgeverij Geromy
–Soerabaiasch Handelsblad 16 oktober 1937 (in de tekst staat 20 october)
–Soerabaiasch Handelsblad 18 oktober 1937
De melkveerevolutie, de lessen van de landbouwtransitie op Schiermonnikoog door Jan Willem Erisman & Koen van Wijk-Uitgeverij Noordboek, 192 pag. en de Boerderij van 16 juni
Cultuurhistorisch wandelen op Schier: over katten zonder oren en werkmonniken reportage Omrop Fryslan (op 26:30)
Kaasmakerij Schier krijgt 1 miljoen steun in LC van 24 juni
Stroomkabel raakt vol: Schier op slot in DvhN en LC van 7 juli
Tintellicht op Schiermonnikoog” over kunstenares Femke Schaap in de Volkskrant van 15 juli
Kabinet wil snellere gaswinning in Noordzee mogelijk maken in DvhN en LC van 15 juli
Op Schiermonnikoog is het roer van boeren om in VK van 30juli
Drill, baby, drill over de gaswinning boven Schiermonnikoog bij CNN
In de geest van Jelle, dorpsomroeper op Schiermonnikoog in de Telegraaf van 13 augustus (en online in DvhN en LC)
Schier schoon door Spaans stel in DvhN van 13 augustus (en LC van 15 augustus)
Opening Herdershut in DvhN en LC van 29 augustus en Omrop Fryslân en RUG.NL
Het artikel over koeherder Bouwe Hoekstra in tijdschrift 2022-2 was een verkorte versie van een artikel van Arend J. Maris, dat in een royaler jasje in 1994 in de Schierse Zomerkrant heeft gestaan.
Bijgaand het originele artikel.
